Ποιοι και πόσο θίγονται με το νέο Μνημόνιο Συντάξεις και Ασφαλιστικό

Νέα μέτρα που επιφέρουν μειώσεις στις συντάξεις έως 50% και αυξήσεις στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης έως 12 χρόνια (μέσω της κατάργησης των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων έως το 2022 ), φέρνει το νέο μνημόνιο.

Θα ακολουθήσει τον ερχόμενο Οκτώβριο νέο πακέτο μέτρων στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού συστήματος. Ήδη έχουν ψηφιστεί από τη Βουλή οι πρώτες διατάξεις για τις μειώσεις στις συντάξεις και θα ακολουθήσουν τα νέα μέτρα.

Συνολικά οι 7 αλλαγές-σοκ στο ασφαλιστικό και στις συντάξεις, έχουν ως εξής:

1. Σταδιακή κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων. Θίγονται μητέρες ανηλίκων σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, εργαζόμενοι σε ειδικά Ταμεία (ΔΕΚΟ – τράπεζες) με 25ετία, μισθωτοί και ελευθεροεπαγγελματίες με 35ετία, δημόσιοι υπάλληλοι με 25 χρόνια ασφάλισης και ιδιαίτερα γονείς ανηλίκων Στη «μέγκενη» των αλλαγών μπαίνουν τουλάχιστον 150.000 ασφαλισμένοι που έχουν κατοχυρωμένο δικαίωμα, έχουν δηλαδή τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης (μέχρι το τέλος του 2012), αλλά «κυνηγούν» το όριο ηλικίας.

Οι κατηγορίες ασφαλισμένων οι οποίες δεν επηρεάζονται από τις προωθούμενες ανατροπές στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις , είναι οι παρακάτω:

Α. Όσοι και όσες έχουν θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα μέχρι 30 Ιουνίου 2015. Η σχετική διάταξη προβλέπει ότι ‘θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα μέχρι 30 Ιουνίου 2015 λόγω ικανοποίησης των προϋποθέσεων του χρόνου ασφάλισης ο οποίος απαιτείται και των ορίων ηλικίας (όπου αυτά προβλέπονται) δεν θίγονται και δύνανται να ασκηθούν οποτεδήποτε’’. Επισημαίνεται ότι θεμελιωμένο δικαίωμα υφίσταται όταν ο ασφαλισμένος συμπληρώνει τον ελάχιστο χρόνο ασφάλισης και το όριο ηλικίας (όπου αυτό προβλέπεται) που απαιτούνται για τη συνταξιοδότησή του. Το θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί οποτεδήποτε και ο ασφαλισμένος έχει τη δυνατότητα να συνεχίσει εργαζόμενος. Πάντως απομένει να διευκρινιστεί αν στα θεμελιωμένα προστεθεί το αυξημένο 'πέναλτι' του 16% ετησίως.

Β. Οι υπαγόμενοι σε καθεστώς βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων, καθώς και ασφαλισμένοι απασχολούμενοι σε ορυχεία, λιγνιτωρυχεία και υπόγειες στοές.

Γ. Οι μητέρες παιδιών που είναι ανίκανα για κάθε βιοποριστική εργασία.

Δ. Οι σύζυγοι, γονείς και αδελφοί αναπήρων.

Ε. Οι ασφαλισμένοι ανάπηροι που καταλαμβάνονται από τις διατάξεις του Νόμου 612/77.

Σύμφωνα με την προωθούμενη διάταξη, από την 1η Ιανουαρίου 2023, τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος για να πάρει κάποιος ασφαλισμένος σύνταξη διαμορφώνονται ως εξής:

- Για πλήρη σύνταξη γήρατος, χρειάζεται για οποιαδήποτε κατηγορία ασφαλισμένων η συμπλήρωση του 62ου έτους με 40 χρόνια ασφάλισης (ή 12.000 ημέρες ασφάλισης) και το 67ο έτος με 15 έτη (ή 4.500 ημέρες ασφάλισης).

- Για μειωμένη σύνταξη γήρατος, για όλους τους ασφαλισμένους χρειάζεται η συμπλήρωση του 62ου έτους ηλικίας με 15 έτη (ή 4.500 ημέρες ασφάλισης).

Τα προβλεπόμενα μέχρι 30 Ιουνίου 2015 χαμηλότερα από τα παραπάνω όρια ηλικίας συνταξιοδότησης θα προσαρμοστούν σταδιακά και, συγκεκριμένα, θα αυξηθούν κατά 6 μήνες ανά έτος, ξεκινώντας από 1η Ιουλίου 2015, φτάνοντας μέχρι και το έτος 2022.

Στις περιπτώσεις που για να βγει κάποιος ασφαλισμένος στη σύνταξη δεν προβλέπεται κάποιο όριο ηλικίας, η μεταβατική προσθήκη του εξαμήνου ξεκινά από 1η Ιανουαρίου 2016 με όριο ηλικίας το 58ο έτος, εφόσον ο ασφαλισμένος βγαίνει στη σύνταξη με τη συμπλήρωση 35 ετών ασφάλισης, ενώ σε κάθε άλλη περίπτωση με όριο ηλικίας το 55ο έτος.

Κατά χρονικό διάστημα προσαρμογής των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, επιβάλλεται μείωση του ποσού σύνταξης κατά 16% ετησίως και μέχρι τη συμπλήρωση του διαμορφούμενου, κατά περίπτωση προβλεπόμενου νέου ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης.

2. Κατάργηση των κατωτάτων ορίων συντάξεων, μέχρι τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας, που σημαίνει μείωση μέχρι και 50% για συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα με λίγα χρόνια ασφάλισης και χαμηλές αποδοχές. Ειδικότερα

στους συνταξιοδοτούμενους όλων των ασφαλιστικών ταμείων μετά τις 30 Ιουνίου 2015, χορηγείται σύνταξη που αναλογεί στις καταβαλλόμενες εισφορές και μετά την συμπλήρωση του 67ου έτους, χορηγείται το πλήρες ποσό της κατώτατης εγγυημένης σύνταξης (κατώτατο όριο). Το συγκεκριμένο μέτρο καταργεί τα κατώτατα - εγγυημένα από το κράτος κατώτατα όρια, μειώνει έως 50% τα ποσά των συντάξεων για όσους έχουν 15-20 χρόνια ασφάλισης και χαμηλές αποδοχές.

3. Από 1η Ιανουαρίου 2015 εντάσσονται υποχρεωτικά στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) όλα τα ταμεία και οι τομείς επικουρικής ασφάλισης που δεν έχουν ενταχθεί μέχρι την δημοσίευση του παρόντος νόμου.

4. Από 1η Ιανουαρίου 2016 οι εγγυημένες σε μηνιαία βάση συνταξιοδοτικές εισφορές (κρατική επιχορήγηση) προς τα ασφαλιστικά ταμεία κύριας ασφάλισης διατηρούνται σε ονομαστικούς όρους μέχρι το έτος 2021 στα επίπεδα του έτους 2015.

5. Από 1η Ιουλίου 2015 αυξάνονται οι εισφορές υγειονομικής περίθαλψης από 4% σε 6% και παρακρατούνται από τις κύριες συντάξεις και από την παραπάνω ημερομηνία το αντίστοιχο ποσοστό εισφορών υγειονομικής περίθαλψης, ορίζεται σε 6% και παρακρατείται από τις επικουρικές συντάξεις.

6. Αλλάζει προς το δυσμενέστερο ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων -με την πρόβλεψη καταβολής αναλογίας της βασικής σύνταξης των 360 ευρώ, δηλαδή χαμηλότερων ποσών σε σχέση με ότι ίσχυε έως τώρα -ακόμη και για όσους και όσες έχουν υποβάλει φέτος αίτηση συνταξιοδότησης! Όσοι έχουν υπαχθεί στην ασφάλιση οποιουδήποτε ταμείου έως τις 31/12/2010 και υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης μετά την 1/1/2015 θα λαμβάνουν δύο τμήματα σύνταξης:

- Ένα με βάση τα ποσοστά και τις συντάξιμες αποδοχές ή ασφαλιστικές κατηγορίες που ίσχυαν για τον χρόνο ασφάλισης έως το 2010 και

- Δεύτερο τμήμα με χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης και αναλογία της βασικής σύνταξης για τον χρόνο ασφάλισης από την 1/1/2011.

Ο νόμος 3863/2010, με τροπολογία που κατατέθηκε την τελευταία όχι μόνο θα εφαρμοστεί αναδρομικά από 1/1/2015, αλλά θα συμπεριλάβει ακόμη και εκείνους που είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31/12/2014, σε αντίθεση με ότι προέβλεπε ο συγκεκριμένος νόμος που αφορούσε όσους θεμελίωναν δικαίωμα μετά την 1/1/2015.

7. Πιο σκληρό θα είναι το πακέτο του ασφαλιστικού – συνταξιοδοτικού που θα πρέπει να νομοθετήσει η όποια κυβέρνηση τον ερχόμενο Οκτώβριο και οι οποίες θα πρέπει να ισχύσουν από 1η Ιανουαρίου 2016. Συγκεκριμένα, η συμφωνία ελληνικής κυβέρνησης – δανειστών προβλέπει: 

- Κατάργησή του ΕΚΑΣ έως τα τέλη του 2019. Θα προηγηθεί μια περικοπή για το 20% των δικαιούχων με τα υψηλότερα εισοδήματα και από το 2016 θα τεθεί σε εφαρμογή το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα με χρηματοδότηση από την ανακατανομή όλων των προνοιακών επιδομάτων (τίθεται ο στόχος για εξοικονόμηση 900 εκατ. ευρώ)

• Στενότερη σύνδεση μεταξύ εισφορών και παροχών.

• Διεύρυνση και εκσυγχρονισμό της βάσης των εισφορών και των συντάξεων των αυταπασχολουμένων, με βάση το πραγματικό εισόδημά του.

• Εξορθολογισμό των διαφορετικών συστημάτων καθορισμού των βασικών συντάξεων.

• Ολοκληρωμένη προσαρμογή των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης, μαζί και μέσω των κανόνων πληρωμής των εισφορών και των παροχών τους.

• Κατάργηση των κοινωνικών πόρων (σ.σ. φόροι υπέρ τρίτων για ορισμένα ταμεία) με τους οποίους χρηματοδοτούνται οι συντάξεις και αντιστάθμιση τους με τη μείωση των παροχών ή την αύξηση των εισφορών σε συγκεκριμένα ταμεία (από την 31η Οκτωβρίου 2015).

• Εναρμόνιση των κανόνων παροχής συντάξεων του ΟΓΑ με εκείνα που ισχύουν στο υπόλοιπο συνταξιοδοτικό σύστημα, εκτός εάν ο ΟΓΑ ενσωματωθεί σε άλλα ασφαλιστικά ταμεία.

• Διοικητική ενοποίηση των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης μέχρι τέλος του 2017.

Πηγή