Οι 15 κατηγορίες που «πληρώνουν» τις αλλαγές

Στους μεγάλους χαμένους του νέου Ασφαλιστικού βρίσκονται 15 κατηγορίες ασφαλισμένων οι οποίοι καταγράφουν απώλειες στην προσδοκώμενη σύνταξή τους, κύρια ή επικουρική, ή θα κληθούν να πληρώσουν «φουσκωμένες» εισφορές.

Χαμένοι είναι και όσοι θα χρειαστεί να εξαγοράσουν πλασματικούς χρόνους, συνταξιούχοι με εισόδημα άνω των 3.000 ευρώ ή μια κύρια σύνταξη άνω των 2.300 ευρώ και χιλιάδες δικαιούχοι του ΕΚΑΣ.

Από την άλλη, τουλάχιστον επτά κατηγορίες ασφαλισμένων και συνταξιούχων διασώζονται από τις επώδυνες αλλαγές ή ευνοούνται από τις διατάξεις του σχεδίου νόμου για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση.

Ανάμεσα στους χαμένους από το σύστημα των νέων εισφορών είναι και όσοι θα χρειαστεί να εξαγοράσουν πλασματικά χρόνια

Το «Εθνος - Συντάξεις» με τη βοήθεια του δικηγόρου Διονύση Ρίζου, ειδικού σε θέματα ασφαλιστικού δικαίου, παρουσιάζει έναν αναλυτικό οδηγό των χαμένων και των διασωθέντων του νέου Ασφαλιστικού:

Νέες κύριες συντάξεις

1. Μισθωτοί με υψηλές αποδοχές - εισφορές (πάνω από 1.500 ευρώ) και χρόνο ασφάλισης κοντά στην 35ετία. Κυρίως πλήττονται ασφαλισμένοι στα Ταμεία των ΔΕΚΟ - Τραπεζών και υψηλόμισθοι ασφαλισμένοι του ΙΚΑ.

2. Ελεύθεροι επαγγελματίες που θα συνταξιοδοτηθούν με 35ετία και κατέβαλλαν εισφορές σε υψηλές κατηγορίες (για παράδειγμα από την 4η και πάνω). Κυρίως πλήττονται έμποροι ασφαλισμένοι στο πρώην ΤΕΒΕ και στο ΤΑΕ με καταβολή εισφορών σε μεγάλες κατηγορίες.

3. Επιστήμονες του ΕΤΑΑ (γιατροί, μηχανικοί) που κατέβαλλαν υψηλές εισφορές (μονοσυνταξιούχοι) και αποχωρούν με 35ετία.

4. Ασφαλισμένοι με 25ετία και άνω που θα αποχωρήσουν με μειωμένη - πρόωρη σύνταξη, οι οποίοι θα υποστούν το πέναλτι και στην Εθνική Σύνταξη. Κυρίως πλήττονται μισθωτοί του ΙΚΑ και ΔΕΚΟ - Τραπεζών.

5. Μητέρες στο ΙΚΑ και στις ΔΕΚΟ - Τράπεζες που θα αποχωρήσουν με περισσότερα από 20 χρόνια ασφάλισης, με μεσαίες και υψηλές αποδοχές.

6. Διπλοσυνταξιούχοι με περισσότερα από 20 χρόνια στον δεύτερο φορέα ασφάλισης. Θα λάβουν την Εθνική Σύνταξη μόνο σε μία από τις δικαιούμενες συντάξεις.

7. Ασφαλισμένοι του ΙΚΑ στα βαρέα με 35ετία που ελάμβαναν την προσαύξηση των βαρέων. «Η προσαύξηση των βαρέων (2%) χορηγείται για το ανταποδοτικό κομμάτι της σύνταξης, κάτι που οδηγεί σε μεσοσταθμικές απώλειες της τάξης του 20%», αναφέρει ο κ. Ρίζος.

Πλασματικά και επικουρικές

8. Ασφαλισμένοι που εξαγοράζουν πλασματικούς χρόνους. Το κόστος της εξαγοράς αυξάνεται από τα 25 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη τον μήνα (168 €/μήνα) στην εισφορά που καταβάλλει ο ασφαλισμένος τον μήνα της αίτησης ή τον μήνα τελευταίας απασχόλησής του.

Για παράδειγμα:

α) ασφαλισμένος που εξαγοράζει σήμερα τις σπουδές του για 168€/μήνα και αμείβεται με 1.000€ θα κληθεί να καταβάλει 200€/μήνα για την εξαγορά.

β) ασφαλισμένη που αγοράζει τον χρόνο των τέκνων για 168 €/μήνα και σήμερα αμείβεται με 1.500 € θα κληθεί να καταβάλει 300€/μήνα.

9. Τραπεζοϋπάλληλοι, υπάλληλοι ναυτικών πρακτορείων και κατηγορίες εμποροϋπαλλήλων, που βγαίνουν με υψηλά ποσοστά αναπλήρωσης άνω του 20% στην επικουρική (μέχρι και 48%). Σύμφωνα με ειδικούς, ο νέος τρόπος υπολογισμού της επικουρικής «δείχνει» απώλειες για τις συγκεκριμένες κατηγορίες 10-15%. Αντίστοιχα μικρότερη επικουρική σύνταξη κατά περίπου 7% θα δικαιωθούν όσοι φεύγουν με 35ετία. Πλήττονται παλαιοί ασφαλισμένοι (πρωτοασφαλίστηκαν πριν από την 1/1/1993).

Εισφορές και ΕΚΑΣ

10. Δικηγόροι και συμβολαιογράφοι που δεν καταβάλλουν υψηλές εισφορές λόγω χαμηλής ανταποδοτικότητας στη σύνταξη και μεγάλου ηλικιακού ορίου αποχώρησης καλούνται να πληρώσουν εισφορές στο 34,45% του ετήσιου εισοδήματός τους (κύρια, επικουρική σύνταξη και υγεία).

11. Μηχανικοί, γιατροί και ελεύθεροι επαγγελματίες με ετήσιο εισόδημα άνω των 20.000 ευρώ θα κληθούν να καταβάλουν στην πλειονότητά τους αυξημένες εισφορές από το 2017. Στην πρώτη γραμμή του πυρός για μεγάλες αυξήσεις είναι περίπου 100.000 ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ, με εισόδημα μεταξύ 20.000 και 70.000 ευρώ τον χρόνο. Για όλους έρχεται ανώτατο όριο ασφαλιστέου μηνιαίου εισοδήματος στα 5.860 ευρώ. Πρόσθετη επιβάρυνση έρχεται και από την αλλαγή του ασφαλίστρου για τον κλάδο υγείας από 90 ευρώ τον μήνα στο 6,95% του εισοδήματος. Για παράδειγμα, κάποιος με εισόδημα 20.000 ευρώ πλήρωνε 1.080 ευρώ τον χρόνο για υγεία και τώρα θα πληρώσει 1.390 ευρώ. Στους χαμένους και οι αυτοκινητιστές (ΟΑΕΕ - ΤΣΑ). Διασώζονται τα μπλοκάκια.

12. Χαμένοι θα είναι αρκετοί νέοι συνταξιούχοι (από το 2016) λόγω αναπηρίας, λόγω της αλλαγής του τρόπου υπολογισμού (σύνολο ασφαλιστικού βίου και χαμηλός συντελεστής για τα πρώτα 15 έτη ασφάλισης στο 0,8%) και της περικοπής της Εθνικής Σύνταξης με βάση το ποσοστό αναπηρίας (χορηγείται το 75% της Εθνικής Σύνταξης για ποσοστό αναπηρίας 67% έως και 79,9% και το 50% της Εθνικής Σύνταξης για ποσοστό αναπηρίας 50% έως και 66,99%).

13. Περίπου 120.00 δικαιούχοι προβλέπεται πως χάνουν φέτος το ΕΚΑΣ και ειδικότερα όσοι δεν πληρούν τα εξής κριτήρια (εισοδήματα του προηγούμενου φορολογικού έτους): Ετήσιο εισόδημα από συντάξεις, μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα μέχρι 7.972 ευρώ, ετήσιο ατομικό φορολογητέο μέχρι 8.884 ευρώ, ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο μέχρι 11.000 ευρώ και ακαθάριστο ποσό κύριας και επικουρικής σύνταξης μέχρι 664 ευρώ.

14. Αυξήσεις 42% των εισφορών για σύνταξη έρχονται από φέτος για τους αγρότες, ενώ από το 2017 οι εισφορές τους αυξάνονται ξανά και συνδέονται με το εισόδημα. Το «κατώφλι» του εισοδήματος ορίζεται στα 468 ευρώ τον μήνα και η κατώτατη εισφορά διαμορφώνεται σε 14% το 2017 (65 ευρώ), σε 17% το 2018 (80 ευρώ) και 20% από (93 ευρώ) το 2019. Σταδιακά αυξάνονται και οι εισφορές υπέρ κλάδου υγείας.

15. Οι υψηλοσυνταξιούχοι που εισπράττουν μια κύρια σύνταξη άνω των 2.300 ευρώ και οι πολυσυνταξιούχοι που παίρνουν πάνω από 3.000 ευρώ χάνουν λόγω των νέων πλαφόν που εισάγει ο νόμος.

Ποιοι διασώζονται

Στους ασφαλισμένους που θα συνταξιοδοτηθούν μετά την ψήφιση του νόμου και διασώζονται ανήκουν:

1. Ασφαλισμένοι που θα συνταξιοδοτηθούν με 15ετία ή μέχρι και 20ετία στα 67 και χαμηλές αποδοχές στο σύνολο του βίου τους. Θα έχουν ελάχιστες έως και καθόλου διαφορές στη σύνταξή τους, ενώ ορισμένες κατηγορίες μπορεί να δουν και μικρές αυξήσεις.

2. Ασφαλισμένοι στα οικοδομικά που αποχωρούν με τα ελάχιστα όρια της 15ετίας.

3. Ασφαλισμένοι και ασφαλισμένες στα Βαρέα που ανοίγουν την πόρτα της εξόδου με λιγότερα από 20 έτη ασφάλισης. Ανήκουν στους κερδισμένους καθώς δεν λαμβάνουν προσαύξηση.

4. Μηχανικοί (ΕΤΑΑ - ΤΣΜΕΔΕ) και ελεύθεροι επαγγελματίες (ΟΑΕΕ - ΤΕΒΕ, ΤΑΕ) με χαμηλά εισοδήματα κάτω των 20.000 ευρώ. Θα κληθούν να πληρώσουν χαμηλότερες εισφορές. «Οι νέοι επιστήμονες και οι αυτοαπασχολούμενοι θα ανακουφιστούν από υπέρογκες εισφορές», σημειώνουν κυβερνητικές πηγές.

5. Οι σημερινοί συνταξιούχοι διασώζονται από τις μειώσεις, αφού μετά τον επανυπολογισμό των συντάξεών τους ό,τι προκύπτει ως διαφορά από τα ποσά που σήμερα εισπράττουν δεν θα περικόπτεται αλλά θα διατηρείται ως «προσωπική διαφορά» σε κύριες και επικουρικές συντάξεις. Η προσωπική διαφορά θα αρχίσει να απομειώνεται μετά το τέλος της δημοσιονομικής προσαρμογής (2018) και κατά το υπουργείο Εργασίας αυτό θα γίνει με «πάγωμα» των αποδοχών των συνταξιούχων όταν πλέον θα αυξάνονται οι νέες συντάξεις.

Για παράδειγμα: συνταξιούχος με αρχικό ποσό σύνταξης 1.420€ λαμβάνει σήμερα μετά τις περικοπές 1.090€. Μετά τον επανυπολογισμό και με βάση τους συντελεστές και τις συντάξιμες αποδοχές του εργασιακού του βίου θα δικαιούται 765€. Το υπόλοιπο ποσό μέχρι τα 1.090 θα του καταβάλλονται ως προσωπική διαφορά.

6. Στους κερδισμένους ανήκουν επίσης τα τέκνα που λαμβάνουν σύνταξη λόγω θανάτου καθώς επεκτείνεται στο 25ο έτος της ηλικίας το όριο εφόσον σπουδάζουν.

7. Στους διασωθέντες ανήκουν οι νέοι ασφαλισμένοι (μετά την 1/1/1993) όσον αφορά τον τρόπο υπολογισμού της επικουρικής τους σύνταξης, αλλά και παλαιοί ασφαλισμένοι που φεύγουν με 25ετία ή λιγότερο χρόνο ασφάλισης, για τους οποίους δεν προκύπτουν απώλειες στην επικουρική.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ

Πηγή