ΕΠΙΔΕΙΞΗ ΔΥΝΑΜΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ Η ΤΡΟΙΚΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Αποφασισμένη να προχωρήσει στις μνημονικακές δεσμεύσεις που έχει αναλάβει, έναντι οποιουδήποτε τιμήματος, φέρεται η δικομματική κυβέρνηση των Αντώνη Σαμαρά και Ευάγγελου Βενιζέλου. Ο πρωθυπουργός και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, με συνοπτικές διαδικασίες, ολοκλήρωσαν την πολιτική συμφωνία με τους δανειστές, παίρνοντας παράταση από τους διεθνείς εταίρους ως τον προσεχή Σεπτέμβριο –με την προϋπόθεση, βεβαίως, πως θα έχουν δρομολογήσει τα συμφωνηθέντα.

Έχοντας ως εμπόδιά τους την απροθυμία ή την άρνηση των υπουργών του προηγούμενου κυβερνητικού σχήματος να δρομολογήσουν τις δεσμεύσεις, οι κυβερνώντες ξέσπασαν επί των πιο «αδυνάτων», ξεριζώνοντας εν μία νυχτί υπηρεσίες όπως οι σχολικοί φύλακες και η δημοτική αστυνομία, ενώ συνέχισαν τη διάλυση του εκπαιδευτικού συστήματος, καταργώντας 52 από τις 110 ειδικότητες της τεχνικής εκπαίδευσης.

Τόσο η απόφαση για λουκέτο στην ΕΡΤ (που πρόσφατα είχε επέτειο ενός μήνα, «γιορτάζοντας» με τη μεταβατική ΕΔΤ και με εκπομπή προγράμματος από ιδωτικά στούντιο), όσο και το σαρωτικό πολυνομοσχέδιο που κατατέθηκε και συζητείται ήδη στη Βουλή, αποτυπώνουν ξεκάθαρα το μήνυμα που θέλει να περάσει η δικομματική κυβέρνηση: πως οι επιθυμίες-διαταγές των δανειστών θα υλοποιηθούν στο ακέραιο, χωρίς δισταγμούς ή άλλες αναβολές.

Η «επίδειξη δύναμης» στην οποία προβαίνει η κυβέρνηση υπαγορεύεται από την πεποίθησή της πως θα μπορέσει να περάσει το πολυνομοσχέδιο από τη Βουλή, ευελπιστώντας πως θα έχει μηδενικές ή ελάχιστες απώλειες. Ήδη ορισμένοι βουλευτές από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ διατύπωσαν επιφυλάξεις για κάποια από τα 108 άρθρα του πολυνομοσχεδίου, ωστόσο παραμένει άγνωστο εάν τελικά θα διαφοροποιηθούν από την ηγεσία του κόμματός τους.

Στη Νέα Δημοκρατία, ως «ύποπτοι διαρροής» θεωρούνται οι Νικήτας Κακλαμάνης, Μιχάλης Ταμήλος, Δημήτρης Κυριαζίδης, Φωτεινή Πιπιλή και Γιώργος Βλάχος. Από το ΠΑΣΟΚ, «επίφοβοι» είναι οι Θεοδώρα Τζάκρη, Γιώργος Ντόλιος, Γιάννης Κουτσούκος και Γιάννης Δριβελέγκας. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση ευελπιστεί σε στήριξη του πολυνομοσχεδίου από τους Ανδρέα Λοβέρδο και Χρήστο Αηδόνη, ενώ αισιοδοξεί πως θα έχει και κάποια συνδρομή από τη Δημοκρατική Αριστερά. Το συμπέρασμα λοιπόν στο οποίο καταλήγουν οι δύο κυβερνητικοί εταίροι είναι πως –εύκολα ή δύσκολα– το πολυνομοσχέδιο θα ψηφιστεί από τη Βουλή˙ εκτίμηση που τους επιτρέπει να παραμένουν ανυποχώρητοι στις θέσεις τους.

Τα χειρότερα έρχονται

Την ίδια στιγμή, οι δανειστές φέρονται δυσαρεστημένοι από την αναβλητικότητα που έχει επιδείξει μέχρι σήμερα η κυβέρνηση Σαμαρά. Μάλιστα, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι φέρονται να επικρίνουν την Αθήνα τις τελευταίες εβδομάδες, στις μεταξύ τους συζητήσεις, κατηγορώντας την ελληνική κυβέρνηση πως κάνει το λιγότερο δυνατό.

Συνεπώς, μπορεί να ενέκριναν μία συμφωνία για χορήγηση ενός πακέτου δόσεων σε τμήματα (προκειμένου να κρατήσουν την οικονομία της χώρας «ζωντανή» και να αποτρέψουν την εμβάθυνση της περιφερειακής κρίσης χρέους στην Ευρώπη), ωστόσο φαίνεται πως δεν θα δεχθούν άλλες αναβολές. Τα χρήματα που εκταμιεύονται εντός Ιουλίου (αφού, προηγουμένως, ψηφιστεί το πολυνομοσχέδιο), γλιτώνουν τη χώρα από μία πιθανή χρεοκοπία τον Αύγουστο και τη στηρίζουν μέχρι τις γερμανικές εκλογές του φθινοπώρου.

Η κρίσιμη ώρα για την Αθήνα θα έρθει στο τέλος του Σεπτεμβρίου, όταν οι επιθεωρητές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου θα επιστρέψουν στην Ελλάδα, για να συζητήσουν το πώς θα καλυφθεί το κενό στον προϋπολογισμό για τα έτη 2015 και 2016, αποφασίζοντας ενδεχομένως περαιτέρω μέτρα λιτότητας που μπορεί να πυροδοτήσουν μια νέα πολιτική κρίση. Ακόμη και αν η Ελλάδα επιβιώσει από αυτό, θα χρειαστεί ακόμα περισσότερη «ανακούφιση» του χρέους της, προκειμένου να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της.

Τα πράγματα θα γίνουν ακόμα πιο δύσκολα, τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο, δήλωσε ο Φρίντρικ Έρικσον, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τη Διεθνή Πολιτική Οικονομία στις Βρυξέλλες: «Απλώς μεταθέτουν το πρόβλημα, μερικούς μήνες αργότερα. Τρόικα και κυβέρνηση συνεχίζουν αυτήν την παρωδία, όπου ο καθένας ξέρει ακριβώς τι συμβαίνει…».

Επίδειξη δύναμης και από τους δανειστές

Η σκληρή στάση της τρόικας απέναντι στην Ελλάδα φαίνεται ξεκάθαρα από τις δηλώσεις που έκανε ο Δημήτρης Μπράτης, αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, αναφερόμενος στη συνάντηση του Σωματείου με τον υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Κυριάκο Μητσοτάκη. Όπως ανέφερε μετά τη συνάντηση, «ο ίδιος ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης μάς είπε πως η στάση αυτή της τρόικας είναι “τιμωρητική”. Θέλει ουσιαστικά να σπάσει το “ταμπού” της μονιμότητας και των απολύσεων στον δημόσιο τομέα και για αυτό και επιμένει». Και συμπλήρωσε: «Ομολόγησε ο υπουργός πως ο στόχος των απομακρύνσεων 150.000 δημοσίων υπαλλήλων επιτυγχάνεται μέσω συνταξιοδοτήσεων, αφού μέχρι στιγμής έχουν γίνει 130.000 απομακρύνσεις. Εντούτοις η τρόικα επιμένει για απολύσεις στο Δημόσιο και το όφελος που θα προκύψει θα είναι ελάχιστο. Είναι αδιανόητο η ελληνική κυβέρνηση να έχει υπογράψει απολύσεις “τιμωρητικού χαρακτήρα” εργαζομένων στον δημόσιο τομέα».

Ανησυχία, αλλά και περαιτέρω βοήθεια

Σε κάθε περίπτωση, οι δανειστές φοβούνται την ελληνική κυβέρνηση, καθώς η αδυναμία ή η απροθυμία της Ελλάδας να συλλέξει φόρους, απειλεί να δημιουργήσει ένα νέο χρηματοδοτικό κενό. Αυτό αναφέρει έκθεση της τρόικας –που φέρεται να έχει στη διάθεσή του το Reuters– σηματοδοτώντας μία νέα φάση στη σχέση κυβέρνησης με δανειστές.

Το δημοσίευμα υπογραμμίζει την αίσθηση του συναγερμού που έχει σημάνει στους δανειστές, συμπληρώνοντας πως εάν δεν εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της Ελλάδας, είναι πολύ πιθανόν να αποχωρήσει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Βεβαίως, εάν η Ελλάδα συνεχίσει να αποδομεί τον ίδιο της τον εαυτό, με υιοθέτηση ακόμα πιο σκληρών μέτρων, οι δανειστές θα εξακολουθήσουν να τη στηρίζουν, προχωρώντας ενδεχόμένως και σε νέα αναδιάρθωση του (ομολογουμένως, μη βιώσιμου) χρέους. Σχετική δήλωση έκανε ο πρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο οποίος είπε πως η ευρωζώνη είναι έτοιμη να βοηθήσει «περαιτέρω» την Ελλάδα. Θα αποφασίσει τον τρόπο βοήθειας, την άνοιξη του 2014, πριν εκπνεύσει τυπικά η ισχύς του προγράμματος χρηματοοικονομικής στήριξης της Αθήνας.

Τα επίμαχα άρθρα του πολυνομοσχεδίου

Το πολυνομοσχέδιο αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη λήψη της πρώτης δόσης δανείου προς την Ελλάδα και περιλαμβάνει 108 άρθρα. Το πολυνομοσχέδιο (όπως και οι εφαρμοστικές διατάξεις και υπουργικές αποφάσεις που σχετίζονται με τα προαπαιτούμενα) θα πρέπει να έχει ψηφιστεί ως τις 19 Ιουλίου.

Τι προβλέπει το εν λόγω πολυνομοσχέδιο; Μεταξύ άλλων, καταργούνται οι θέσεις της ειδικότητας των σχολικών φυλάκων, ανεξαρτήτως κατηγορίας εκπαίδευσης, με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου. Οι υπάλληλοι μπαίνουν σε διαθεσιμότητα. Εξαιρούνται οι υπάλληλοι με αναπηρία τουλάχιστον 67% ή όσοι έχουν εξαρτώμενα μέλη με τέτοιου βαθμού αναπηρία, οι πολύτεκνοι, οι μονογονεϊκές οικογένειες, όσων ο/η σύζυγος τίθεται σε διαθεσιμότητα με τον παρόντα νόμο.

Επίσης, καταργείται ο κλάδος της Δημοτικής Αστυνομίας την 23η Σεπτεμβρίου 2013. Λαμβάνεται μέριμνα για τους υπαλλήλους με βάση τα παραπάνω κοινωνικά κριτήρια. Επιπλέον, καταργούνται 52 ειδικότητες των αντίστοιχων κλάδων και κατηγοριών του προσωπικού της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, όπως και το σύνολο των κατεχόμενων από το προσωπικό αυτό, οργανικών θέσεων.

Γενικότερα, στη δημόσια διοίκηση:

- Υπάρχει η δυνατότητα κατάργησης θέσεων, κλάδων ή ειδικοτήτων στο δημόσιο, καθώς και η δυνατότητα σύστασης θέσεων. Η κατάργηση ή σύσταση θέσεων γίνεται με απόφαση του υπούργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και του οικείου υπουργού.

- Η επιλογή των υπαλλήλων που τίθενται σε διαθεσιμότητα διενεργείται μετά από αποτίμηση και μοριοδότηση των τυπικών και ουσιαστικών προσόντων τους. Θα συνεκτιμηθεί η εργασιακή και διοικητική εμπειρία τους, η άσκηση ειδικών καθηκόντων και η εργασιακή φυσιογνωμία του υπαλλήλου. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στον τρόπο εισαγωγής του υπαλλήλου. Η διάρκεια της διαθεσιμότητας δεν μπορεί να ξεπερνά τους 8 μήνες.

- Επιτρέπεται η μετάταξη μονίμων υπαλλήλων, η μεταφορά υπαλλήλων ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, η μεταφορά υπαλλήλων που διατηρούν τη δημοσιοϋπαλληλική τους ιδιότητα των Ν.Π.Δ.Δ. Προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου μπορεί να μεταφέρεται σε Ν.Π.Ι.Δ. του δημόσιου τομέα. Η μετάταξη ή μεταφορά αυτών των υπαλλήλων είναι υποχρεωτική.

Στη φορολογία

- Εφαρμόζεται φόρος πολυτελείας στα ΙΧ αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού άνω των 1.929 κυβικών, σε σκάφη αναψυχής και σε δεξαμενές κολύμβησης (πισίνες).

- Υλοποιείται ο νέος κώδικας φορολογίας εισοδήματος, καθώς και η αύξηση από 2 τοις χιλίοις σε 3,5 τοις χιλίοις του φόρου συναλλαγών στο χρηματιστήριο από 1 Αυγούστου του 2013.

- Διατηρείται η έκπτωση 1,5% στην εφάπαξ καταβολή φόρου γεγονός που σημαίνει ότι δεν αυξάνεται η παρακράτηση φόρου για μισθωτούς και συνταξιούχους.

- Παραμένει επίσης στο 55% η προκαταβολή φόρου για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ΟΕ και ΕΕ.

- Επανέρχεται η απαλλαγή από το τεκμαρτό εισόδημα της δωρεάν παραχώρησης κατοικίας μέχρι 200 τμ από γονείς προς τα παιδιά και το αντίστροφο.

- Και οι φοιτητές ηλικίας ως 25 ετών θα θεωρούνται προστατευόμενα μέλη των φορολογούμενων γονιών τους, ενώ απαλλάσσεται από τη φορολογία η διατροφή που καταβάλλεται για τα παιδιά.

- Στις περιπτώσεις διαφορών μεταξύ δηλωθέντος και τεκμαρτού εισοδήματος οι διαφορές αυτές θα φορολογούνται με βάση τα ισχύοντα κλιμάκια και συντελεστές στην κατηγορία που ανήκει ο φορολογούμενος.

- Καταργείται ο συμπληρωματικός φόρος στα εισοδήματα από ενοίκια. Παράλληλα αυξάνεται από 10% στο 11% ο συντελεστής του πρώτου κλιμακίου φορολόγησης των εισοδημάτων από ενοίκια (για εισοδήματα έως 12.000 ευρώ).

- Δεν προβλέπεται η συλλογή αποδείξεων από τους φορολογούμενους.

- Μειώνεται στο 15% από 20% ο φόρος υπεραξίας για ακίνητα.

- Διατηρείται η ισχύουσα κλίμακα φορολόγησης για τις αποζημιώσεις λόγω απόλυσης.

Τέλος, αλλάζει ριζικά και ο τρόπος υπολογισμού του κατώτατου μισθού. Όπως προβλέπει το πολυνομοσχέδιο, το τελευταίο δεκαήμερο του μηνός Φεβρουαρίου κάθε έτους, θα ξεκινά η διαδικασία με την οποία θα ορίζεται το ύψος του κατώτατου μισθού. Η διαδικασία θα ολοκληρώνεται το τελευταίο δεκαπενθημέρου του Ιουνίου. Ο υπουργός Εργασίας, αφού λάβει υπόψη του το πόρισμα της διαβούλευσης των κοινωνικών εταίρων, θα εισηγείται στο Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο θα εκδίδει την απόφαση με την οποία θα καθορίζεται ο κατώτατος μισθός των υπαλλήλων και το κατώτατο ημερομίσθιο των εργατοτεχνιτών.

Αντιδράσεις με κινητοποιήσεις

Σε διαδικασία κλιμάκωσης των κινητοποιήσεων βρίσκονται ήδη επαγγελματικοί κλάδοι που θίγονται από το πολυνομοσχέδιο. Μπροστάρης σε αυτούς τους αγώνες είναι η ΠΟΕ-ΟΤΕ, καθώς οι υπάλληλοι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης καλούνται να σηκώσουν το μεγάλο βάρος της κινητικότητας στο Δημόσιο. Σε κάθε περίπτωση, οι εργαζόμενοι τονίζουν πως δεν θα σταματήσουν τον αγώνα τους εάν δεν υποχωρήσει η κυβέρνηση και δεν πάρει πίσω το πολυνομοσχέδιο.

Στο πλαίσιο αυτό, ακούγονται διάφορες απόψεις για άσκηση έντονης πίεσης στην πολιτική εξουσία. Μία από αυτές (η οποία έχει ειπωθεί και παλαιότερα αλλά δεν πραγματοποιήθηκε) είναι η πρόταση-«βόμβα» του δημάρχου Μαρκοπούλου, Σωτήρη Μεθενίτη, ο οποίος καλεί σε παραίτηση όλους τους δημάρχους και τα δημοτικά συμβούλια, παραδίδοντας τα κλειδιά των δήμων στον υπουργό Εσωτερικών.

Από την πλευρά του, ο δήμος Αθηναίων προχώρησε σε μία συμβολική κίνηση, αποφασίζοντας το κλείσιμο όλων των υπηρεσιών του δήμου Αθηναίων (εκτός από τις υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας), κατά τις ημέρες συζήτησης και ψήφισης του πολυνομοσχεδίου.

Οι απολύσεις δεν θα φέρουν ανάπτυξη

Την ίδια στιγμή, διεθνή μέσα ενημέρωσης επισημαίνουν πως οι πολιτικές που αποφασίζονται στην Ελλάδα θα επιδεινώσουν περαιτέρω, παρά θα αντιμετωπίσουν τα προβλήματα. Χαρακτηριστικό είναι δημοσίευμα τής αυστριακής εφημερίδας Der Standard: «Δεν χρειάζονται οικονομικές αναλύσεις για να διαπιστώσει κανείς ότι η απόλυση 25.000 υπαλλήλων σε μια χρονιά ύφεσης δεν θα φέρει ανάπτυξη, αλλά απλά θα κάνει μεγαλύτερες τις ουρές στο ταμείο ανεργίας. Το ΔΝΤ δεν είναι ο κύριος υπεύθυνος για αυτή την κατάσταση αλλά κυρίως οι χώρες της ευρωζώνης. Αλλά μέχρι σήμερα παίζει ηθελημένα το παιχνίδι τους».

Το δημοσίευμα ήρθε σχεδόν ταυτόχρονα με την ανακοίνωση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για νέο ρεκόρ ανεργίας τον Απρίλιο, σε ποσοστό 26,9% – εκθέτοντας για άλλη μία φορά, την ελληνική πολιτική ηγεσία. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και δημοσίευμα της New York Times, στο οποίο αναφέρεται ότι η συμφωνία στο Eurogroup απλώς θα επιδεινώσει τα πράγματα στην Ελλάδα. Όπως υποστηρίζει, η χρόνια λιτότητα και η οικονομική ύφεση έχουν δηλητηριάσει την πολιτική και κοινωνική ζωή, ενώ οι «θυσίες» που έγιναν, έχουν καταπνίξει τις επενδύσεις και έχουν κατασπαταλήσει ανθρώπινους πόρους.

Οι εμπειρογνώμονες –συνεχίζει το δημοσίευμα– δηλώνουν ότι υπάρχουν λίγες πιθανότητες οι περαιτέρω θυσίες να αναστήσουν την ελληνική οικονομία ή να καταστήσουν βιωσιμότερο το ελληνικό χρέος. Ωστόσο, αυτό είναι ότι ακριβώς διατείνονται για μια ακόμη φορά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ.

του Αριστείδη Αποστόλου

(apostolou@attikipress.gr)

Πηγή