Ασφαλιστικό: Διατάξεις για σύνταξη χωρίς... όρια ηλικίας!

Συνολικά 100.000 ασφαλισμένοι έχουν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν χωρίς όριο ηλικίας. Ποιες είναι οι περιπτώσεις και ποιοι μπορούν να επωφεληθούν. Τι ισχύει για άνδρες και γυναίκες. Ποια είναι η βασική προϋπόθεση.
Χωρίς όριο ηλικίας συνταξιοδότησης μπορούν να βγουν στη σύνταξη περίπου 100.000 ασφαλισμένοι, κυρίως οι λεγόμενοι "παλαιοί", που έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά πριν από το 1993. Ευνοϊκότερες ρυθμίσεις ισχύουν για ασφαλισμένους πριν από το 1983 σε ΔΕΚΟ και τράπεζες, ενώ ειδικά καθεστώτα ισχύουν για τις γυναίκες. 

Ευνοϊκό καθεστώς συνταξιοδότησης ισχύει και για τις τρίτεκνες σε δημόσιο και ειδικά ταμεία, που συμπλήρωσαν 20ετία μέχρι το τέλος του 2010. 
Συνολικά, 13 διατάξεις της ασφαλιστικής νομοθεσίας δίνουν "σύνταξη χωρίς όρια", υπό την προϋπόθεση βέβαια, ότι οι δικαιούχοι θα έχουν συμπληρώσει από 20 έως και 37 έτη ασφάλισης.
Αναλυτικά οι διατάξεις που δίνουν τη δυνατότητα συνταξιοδότησης χωρίς όριο ηλικίας για τους άνδρες είναι οι εξής: 
Κερδισμένοι όσοι θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το 2012
Οι 15 διατάξεις που ανοίγουν ταχύτερα την πόρτα εξόδου 
1. Άνδρες που έχουν προσληφθεί στο δημόσιο μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1982 με 35 πλήρη έτη ασφάλιση. Οι συγκεκριμένοι μπορούν να εξαγοράσουν το χρόνο της στρατιωτικής θητείας, αλλά και το χρόνο σε άλλους φορείς κύριας ασφάλισης. Εάν υπάρχει χρόνος στο ΙΚΑ με απασχόληση σε ιδιωτικό τομέα, τότε αυτός πρέπει να εξαγοραστεί με αντίτιμο 7% επί των συντάξιμων αποδοχών τη στιγμή της αίτησης.
2. Άνδρες που έχουν προσληφθεί στο Δημόσιο από το 1983 έως και το 1992 και συμπληρώνουν 37 πραγματικά έτη ασφάλισης. Η εν λόγω κατηγορία ασφαλισμένων θεμελίωσε το συνταξιοδοτικό της δικαίωμα με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010. Για τη συμπλήρωση της 37ετίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί χρόνος ασφάλισης που έχει διανυθεί σε οποιοδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης και η στρατιωτική θητεία, όχι όμως άλλοι πλασματικοί χρόνοι.
3. Άνδρες που είχαν συμπληρώσει 11.100 ημέρες ασφάλισης στο ΙΚΑ μέχρι το τέλος του 2010. Σημειώνεται πως ο χρόνος ασφάλισης σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να είναι πραγματικός και να έχει διανυθεί μόνο στο ΙΚΑ.
4. Άνδρες που είχαν συμπληρώσει 37 έτη ασφάλισης στον ΟΑΕΕ μέχρι το τέλος του 2010. Ο χρόνος ασφάλισης πρέπει να είναι πραγματικός και να έχει διανυθεί μόνο στον ΟΑΕΕ.
5. Άνδρες που έχουν ασφαλιστεί στα ειδικά ταμεία πριν το 1983 και συμπληρώνουν 35ετία. Αρκεί έστω μία ημέρα ασφάλισης σε φορέα κύριας ασφάλισης μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 1982. Μπορούν μάλιστα να κάνουν χρήση της στρατιωτικής θητείας για την ταχύτερη έξοδο στη σύνταξη. Ωστόσο υπάρχουν περιορισμοί, καθώς το δικαίωμα αυτό μπορεί να ασκηθεί αφού ο ασφαλισμένος συμπληρώσει το 58ο έτος της ηλικίας του.
Αντίστοιχα, οι σαφώς πιο ευνοϊκές διατάξεις για τις γυναίκες είναι:

1. Άγαμες γυναίκες που προσλήφθηκαν πριν το 1983 με 35ετία. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως για τη συμπλήρωση της 35ετίας χρησιμοποιείται ο χρόνος σε άλλους φορείς κύριας ασφάλισης με εξαγορά και κόστος 7% επί των συντάξιμων αποδοχών.

2. Έγγαμες γυναίκες που έχουν προσληφθεί στο δημόσιο μέχρι το τέλος του 1982 με τουλάχιστον 24 έτη και 6 μήνες στην ασφάλιση. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ο χρόνος που έχει διανυθεί σε άλλα ασφαλιστικά ταμεία με εξαγορά. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει η ασφαλισμένη έστω μία ημέρα απασχόλησης στο δημόσιο με οποιοδήποτε καθεστώς μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 1982.

3. Μητέρες που έχουν προσληφθεί στο δημόσιο πριν το 1983 με τουλάχιστον 24 έτη και 6 μήνες στην ασφάλιση. Ο χρόνος που έχει διανυθεί σε άλλα ασφαλιστικά ταμεία χρησιμοποιείται με εξαγορά. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει η ασφαλισμένη έστω μία ημέρα απασχόλησης στο δημόσιο με οποιοδήποτε καθεστώς μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 1982.

4. Μητέρες τουλάχιστον τριών τέκνων που είχαν 20 έτη ασφάλισης μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 2010. Σε αυτό το καθεστώς εντάσσονται και όσες συμπληρώνουν την 20ετία με εξαγορά πλασματικού χρόνου τέκνων και θεμελιώνουν αναδρομικά δικαίωμα το 2010.

5. Οι γυναίκες που έχουν προσληφθεί στο Δημόσιο από το 1983 έως και το 1992 και συμπληρώνουν 37 πραγματικά έτη ασφάλισης. Η θεμελίωση γίνεται με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010. Δεν αναγνωρίζονται πλασματικοί χρόνοι ασφάλισης.

6. Γυναίκες που είχαν συμπληρώσει 11.100 ημέρες ασφάλισης στο ΙΚΑ μέχρι το τέλος του 2010. Και σε αυτήν την περίπτωση ο χρόνος ασφάλισης πρέπει να είναι πραγματικός και μόνο στο ΙΚΑ.

7. Γυναίκες που είχαν συμπληρώσει 37 έτη ασφάλισης στον ΟΑΕΕ μέχρι το τέλος του 2010. Ο χρόνος ασφάλισης πρέπει να είναι πραγματικός και να έχει διανυθεί μόνο στον ΟΑΕΕ.

8. Γυναίκες που έχουν ασφαλιστεί στα ειδικά ταμεία πριν το 1983 και συμπληρώνουν 35ετία. Αρκεί έστω μία ημέρα ασφάλισης σε φορέα κύριας ασφάλισης μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 1982, ενώ οι διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης χρησιμοποιούνται κανονικά.

Πηγή

Οι ευνοϊκές ρυθμίσεις που ισχύουν για το Δημόσιο

Μεγάλες αποκλίσεις υπάρχουν στα όρια ηλικίας για τη μειωμένη σύνταξη στον δημόσιο τομέα ανάλογα με το πότε έγινε η θεμελίωση δικαιώματος.

Σε περίπτωση που το δικαίωμα «κλείδωσε» μέχρι το τέλος του 2012, το όριο ηλικίας κυμαίνεται από το 55ο έως το 60ό έτος.

Αντιθέτως για θεμελίωση από την 1η Ιανουαρίου 2013 και μετά η πόρτα εξόδου ανοίγει στα 62. Συγκεκριμένα προβλέπονται τα εξής:

Για τους ασφαλισμένους στο Δημόσιο, σε περίπτωση που το δικαίωμα συνταξιοδότησης «κλείδωσε» μέχρι το τέλος του 2012, το όριο ηλικίας κυμαίνεται από το 55ο έως το 60ό έτος. Αντιθέτως για θεμελίωση από την 1η Ιανουαρίου 2013 και μετά η πόρτα εξόδου ανοίγει στα 62

1. Ανδρες με 25 έτη ασφάλισης το 2010. Μπορούν να πάρουν μειωμένη σύνταξη στα 60.

2. Ανδρες με 25 έτη ασφάλισης το 2011. Μειωμένη σύνταξη δίνεται στα 56 (καθώς τη συγκεκριμένα χρονιά ισχύουν ενιαία όρια με τις γυναίκες ασφαλισμένες).

3. Ανδρες με 25 έτη ασφάλισης το 2012. Μειωμένη σύνταξη δίνεται στα 58 (καθώς τη συγκεκριμένη χρονιά ισχύουν ενιαία όρια με τις γυναίκες ασφαλισμένες).

4. Ανδρες με 25 έτη ασφάλισης από το 2013 και μετά. Η πόρτα εξόδου ανοίγει στα 62.

5. Γυναίκες με 25ετία το 2010. Αποχωρούν σε ηλικία 55 ετών με μειωμένη σύνταξη.

6. Γυναίκες με 25 έτη ασφάλισης το 2011. Μειωμένη σύνταξη δίνεται στα 56.

7. Γυναίκες με 25 έτη ασφάλισης το 2012. Μειωμένη σύνταξη δίνεται στα 58.

8. Γυναίκες με 25 έτη ασφάλισης από την 1η Ιανουαρίου 2013 και μετά. Μειωμένη σύνταξη δίνεται στα 62.

Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως για θεμελίωση μέχρι το τέλος του 2010 το «πέναλτι» είναι 4,5% για κάθε έτος ταχύτερης εξόδου (συνολικά 22,5% την πενταετία). Για θεμελίωση μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 η μείωση είναι 6% το έτος, δηλαδή 30% την πενταετία.

ΕΙΔΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ

Σύνταξη ακόμα και στα 50 δικαιούνται οι μητέρες ανηλίκων που πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010

Κερδισμένες είναι οι γυναίκες που θεμελίωσαν δικαίωμα στα ταμεία των ΔΕΚΟ και των τραπεζών μέχρι το τέλος του 2012. Το όριο ηλικίας για την... έξοδο κυμαίνεται από το 55ο έως το 57ο έτος.

Οι άνδρες δικαιούνται μειωμένη σύνταξη εφόσον μέχρι το τέλος του 2012 είχαν 25ετία και συμπληρωμένο το 60ό έτος. Πάντως από το 2013 και μετά μειωμένη σύνταξη σε άνδρες και γυναίκες δίνεται στα 62.

Αναλυτικά προβλέπονται τα εξής:

• Ανδρες με 25ετία και συμπληρωμένο το 60ό έτος μέχρι το τέλος του 2012 δικαιούνται μειωμένη σύνταξη.

• Ανδρες με 25ετία από το 2013 και μετά. Το όριο ηλικίας πάει στο 62ο έτος

• Γυναίκες με 25 έτη ασφάλισης, και συμπληρωμένο το 55ο έτος το 2010. Δικαιούνται μειωμένη σύνταξη σε ηλικία 55 ετών. Απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν 750 ημέρες ασφάλισης την τελευταία 5ετία πριν από την αίτηση.

• Γυναίκες με 25 έτη ασφάλισης και συμπληρωμένο το 55ο έτος το 2011. Μειωμένη σύνταξη δίνεται στα 56. Απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν 750 ημέρες ασφάλισης την τελευταία 5ετία πριν από την αίτηση.

• Γυναίκες με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης και συμπληρωμένο το 55ο έτος το 2012. Μειωμένη σύνταξη δίνεται στα 57, εφόσον έχουν 750 ημέρες ασφάλισης την τελευταία 5ετία πριν από την αίτηση.

• Γυναίκες με 25 έτη ασφάλισης και συμπληρωμένο το 55ο έτος της ηλικίας τους από το 2013 και μετά. Μειωμένη σύνταξη δίνεται στα 62.

ΙΚΑ

εκαπέντε διατάξεις δίνουν τη δυνατότητα ταχύτερης εξόδου στη σύνταξη στους ασφαλισμένους στο ΙΚΑ. Ευνοϊκότερες ρυθμίσεις ισχύουν για όσους θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2012, ενώ από το 2013 και μετά μειωμένη σύνταξη δίνεται στα 62 (άνδρες και γυναίκες).

Αναλυτικά οι διατάξεις αυτές είναι οι ακόλουθες:

• Ανδρες με 4.500 ένσημα και συμπληρωμένο το 60ό έτος μέχρι το τέλος του 2012. Δικαιούνται μειωμένη σύνταξη.

• Ανδρες με 4.500 ένσημα μετά το 2013 δικαιούνται μειωμένη σύνταξη στα 62.

• Ανδρες με 10.500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα το 2010. Μπορούν να αποχωρήσουν σε ηλικία 53 ετών με μειωμένη σύνταξη. Απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν τουλάχιστον 1.000 βαρέα ένσημα την τελευταία 13ετία.

• Ανδρες με 10.500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα το 2011. Μειωμένη σύνταξη δίνεται σε ηλικία 53 ετών και 9 μηνών, εφόσον υπάρχουν τουλάχιστον 1.000 βαρέα ένσημα την τελευταία 13ετία.

• Ανδρες με 10.500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα το 2012. Μειωμένη σύνταξη δίνεται σε ηλικία 54 ετών και 6 μηνών, εφόσον υπάρχουν τουλάχιστον 1.000 βαρέα ένσημα την τελευταία 13ετία.

• Ανδρες με 10.500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα το 2013. Μπορούν να αποχωρήσουν σε ηλικία 58 ετών και 9 μηνών με μειωμένη σύνταξη. Απαιτούνται 1.000 βαρέα ένσημα την τελευταία 13ετία.

• Ανδρες με 10.500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα φέτος. Μπορούν να πάρουν μειωμένη σύνταξη σε ηλικία 59 ετών και 6 μηνών. Απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν και τουλάχιστον 1.000 βαρέα ένσημα την τελευταία 13ετία.

• Ανδρες με 10.500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα το 2015. Μειωμένη σύνταξη δίνεται στα 60, εφόσον υπάρχουν τουλάχιστον 1.000 βαρέα ένσημα την τελευταία 13ετία.

• Γυναίκες με τουλάχιστον 4.500 ημέρες ασφάλισης, συμπληρωμένο το 55ο έτος της ηλικίας τους το 2010. Προσοχή χρειάζεται καθώς απαιτούνται 100 ημέρες ασφάλισης την τελευταία 5ετία.

• Γυναίκες με τουλάχιστον 4.500 ημέρες ασφάλισης και συμπληρωμένο το 55ο έτος το 2011. Μειωμένη σύνταξη δίνεται στα 56. Απαιτούνται 100 ημέρες ασφάλισης ανά έτος την τελευταία 5ετία.

• Γυναίκες με τουλάχιστον 4.500 ημέρες ασφάλισης και συμπληρωμένο το 55ο έτος της ηλικίας τους το 2012. Απαιτούνται 100 ημέρες ασφάλισης ανά έτος την τελευταία 5ετία, ώστε να δοθεί μειωμένη σύνταξη στα 57.

• Γυναίκες με τουλάχιστον 4.500 ημέρες ασφάλισης και συμπληρωμένο το 55ο έτος της ηλικίας τους από το 2013 και μετά. Μειωμένη σύνταξη δίνεται στα 62.

• Γυναίκες με συμπληρωμένα 10.000 ένσημα το 2010. Μπορούν να λάβουν μειωμένη σύνταξη στα 55 με το «πέναλτι» να είναι 12%. Απαιτούνται 100 ημέρες ασφάλισης ανά έτος την τελευταία 5ετία.

• Γυναίκες με συμπληρωμένα 10.000 ένσημα το 2011. Μπορούν να λάβουν σύνταξη σε ηλικία 56 ετών μειωμένη με συνολικά 10.400 ένσημα τη στιγμή της αίτησης. Η μείωση στην περίπτωση αυτή υπολογίζεται από το 58ο έτος της ηλικίας με ανώτατο όριο το 12%. Και σε αυτήν την περίπτωση απαιτούνται 100 ημέρες ασφάλισης ανά έτος την τελευταία 5ετία πριν από τη θεμελίωση και πριν από την αίτηση.

• Γυναίκες με συμπληρωμένα 10.000 ένσημα το 2012. Δικαιούνται μειωμένη σύνταξη σε ηλικία 56 ετών και 6 μηνών με συνολικά 10.800 ένσημα τη στιγμή της αίτησης.

Η μείωση είναι το 12%, ενώ απαιτούνται 100 ημέρες ασφάλισης ανά έτος την τελευταία 5ετία.

Τι ισχύει για τις μητέρες ανηλίκων

Σύνταξη ακόμα και στα 50 δικαιούνται οι μητέρες ανηλίκων που πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010. Ευνοϊκές ρυθμίσεις ισχύουν και τη διετία 2011-2012, ενώ για θεμελίωση μετά το 2013 δεν υπάρχει ειδικό καθεστώς για τις μητέρες.

Οι ρυθμίσεις για τη μειωμένη σύνταξη ισχύουν στο ΙΚΑ και στα λεγόμενα ειδικά ταμεία (δηλαδή τους φορείς ΔΕΚΟ και τραπεζών). Στο Δημόσιο οι μητέρες δικαιούνται με ευνοϊκούς όρους πλήρη σύνταξη και δεν υπάρχει ειδικό καθεστώς για μειωμένη.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως για τις μητέρες για τη θεμελίωση δικαιώματος αρκεί η ύπαρξη ανήλικου τέκνου και η ταυτόχρονη συμπλήρωση των απαιτούμενων ετών ασφάλισης. Στη συνέχεια η μητέρα μπορεί να παραμείνει στην αγορά εργασίας και να αποχωρήσει όποτε πιάσει το κατά περίπτωση όριο ηλικίας.

Παράλληλα πρέπει να σημειωθεί πως υπάρχουν δύο «ταχύτητες» για τις μητέρες στα ειδικά ταμεία. Μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με το καθεστώς που ισχύει στον ασφαλιστικό τους φορέα ή να επιλέξουν μοντέλο ΙΚΑ.

Αναλυτικά προβλέπονται τα εξής:

• Μητέρες στο ΙΚΑ που μέχρι το τέλος του 2010 είχαν ταυτόχρονα ανηλικότητα τέκνου και 5.500 ημέρες ασφάλισης. Μειωμένη σύνταξη δίνεται στα 50.

Μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο 200 ημέρες από επιδοτούμενο χρόνο ανεργίας και 200 ημέρες επιδότησης ασθένειας εφόσον έχουν διανυθεί εντός 10ετίας από την ενηλικίωση του τέκνου.

• Μητέρες στο ΙΚΑ που μέσα στο 2011 είχαν ταυτόχρονα ανηλικότητα τέκνου και 5.500 ημέρες ασφάλισης. Μειωμένη σύνταξη δίνεται στα 52. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι πλασματικοί χρόνοι του ν. 3996/2011 ως 1.200 ημέρες.

• Μητέρες στο ΙΚΑ που το 2012 είχαν ταυτόχρονα ανηλικότητα τέκνου και 5.500 ημέρες ασφάλισης. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι πλασματικοί χρόνοι του ν. 3996/2011 ως 1.500 ημέρες. Εφόσον οι ασφαλισμένες πληρούν τις εν λόγω προϋποθέσεις, μπορούν να πάρουν σε ηλικία 55 ετών μειωμένη σύνταξη.

• Μητέρες στα ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών, που θεμελίωσαν δικαίωμα με 25ετία και ανήλικο το 2011. Μειωμένη σύνταξη δίνεται στα 50.

• Μητέρες στα ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών που θεμελίωσαν δικαίωμα με 25ετία και ανήλικο το 2012. Μειωμένη σύνταξη δίνεται στα 53 σε μητέρες στα ταμεία ΔΕΚΟ.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ