Επτά τρόποι θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος για 150.000 ασφαλισμένους στο Δημόσιο, ΔΕΚΟ και τον ιδιωτικό τομέα. Ποιοι μπορούν να συνταξιοδοτηθούν εντός του 2014

Με επτά τρόπους μπορούν να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα περισσότεροι από 150.000 ασφαλισμένοι στο Δημόσιο, τις ΔΕΚΟ και τον ιδιωτικό τομέα οι οποίοι μπορούν να συνταξιοδοτηθούν εντός του 2014.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αναγνώριση πλασματικών ετών. Η κατοχύρωση σημαίνει τη συμπλήρωση προϋποθέσεων για να «κλειδωθεί» το σχετικό δικαίωμα και να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον.

Πρέπει να επισημανθεί πως: Στο Δημόσιο η θεμελίωση είναι μία έννοια και δεν διαχωρίζεται από την κατοχύρωση. Εννοείται η συμπλήρωση και το κλείδωμα «προϋποθέσεων» για να μπορεί να συνταξιοδοτηθεί ο ασφαλισμένος με το όριο ηλικίας και τις προϋποθέσεις του έτους που συμπληρώνουν την 25ετία. Μόνο στους τριτέκνους η θεμελίωση γίνεται με 20ετία.

Στην 25ετία περιλαμβάνεται κάθε χρόνος που έχει διανυθεί σε φορέα κύριας ασφάλισης (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ κ.ά.) αλλά και ο χρόνος στο Δημόσιο από την ημερομηνία δημοσίευσης του σχετικού ΦΕΚ ή από την ορκωμοσία, αν έχουν παρέλθει 30 ημέρες έως την ανάληψη υπηρεσίας.

Το πλασματικό εξάμηνο δεν χρησιμοποιείται για τη θεμελίωση δικαιώματος αλλά μόνο για τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης. Ετσι σε περίπτωση που ασφαλισμένος έχει 24 έτη και 6 μήνες ασφάλιση, δεν θεωρείται ότι έχει θεμελιώσει δικαίωμα αλλά απαιτούνται 25 έτη πραγματικής ασφάλισης.

1. Στα ασφαλιστικά ταμεία οι κατηγορίες που η θεμελίωση δικαιώματος γίνεται με μόνη τη συνδρομή του χρόνου ασφάλισης είναι όσες απαιτούν 35ετία (10.500 ημέρες ασφάλισης). Για τους ασφαλισμένους της εν λόγω κατηγορίας η συμπλήρωση της 35ετίας γίνεται με χρήση όλων των χρόνων που έχουν διανυθεί σε φορείς κύριας ασφάλισης αλλά και των πλασματικών ετών (στρατός, σπουδές, τέκνα, ανεργία). Ο ασφαλισμένος κατοχυρώνει με τη συμπλήρωση της 35ετίας το όριο ηλικίας και το χρόνο ασφάλισης που ισχύει εκείνη τη στιγμή. Η συμπλήρωση της 35ετίας δεν σημαίνει αυτόματα και τη λήξη της ασφάλισης μιας και μπορεί να απαιτείται επιπλέον χρόνος για την πλήρωση όλων των προϋποθέσεων για αίτηση συνταξιοδότησης. Ειδική περίπτωση θεμελίωσης με μόνο το χρόνο ασφάλισης γίνεται στο ΙΚΑ με τη συμπλήρωση 10.000 ημερών ασφάλισης. Για την εν λόγω κατηγορία ισχύει ό,τι και για την 35ετία. Σε δύο κατηγορίες βαρέων ενσήμων στο ΙΚΑ η θεμελίωση δικαιώματος γίνεται με μόνη τη συνδρομή του χρόνου ασφάλισης. Για τις γυναίκες που συμπληρώνουν 4.500 ημέρες εκ των οποίων 3.600 στα βαρέα και για τους άνδρες που συμπληρώνουν 10.500 ημέρες συνολικά εκ των οποίων 7.500 ημέρες στα βαρέα. Οι ασφαλισμένοι-ες που συμπληρώνουν τις προϋποθέσεις αυτές κατοχυρώνουν το ηλικιακό όριο της στιγμής συμπλήρωσης. Τι αλλάζει στα όρια ηλικίας των εργαζομένων στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Νέα αύξηση έρχεται το 2015 στα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση. Πλήρης σύνταξη θα καταβάλλεται στα 62 και μειωμένη στα 60. Φέτος ο ασφαλισμένος που θα συμπληρώσει τα 10.500 ένσημα από τα οποία 7.500 στην ασφάλιση των βαρέων και ανθυγιεινών θα μπορεί να αποχωρήσει σε ηλικία 59 ετών και 6 μηνών με μειωμένη σύνταξη και σε ηλικία 61 ετών και 6 μηνών με πλήρη.

2. Επίσπευση της συνταξιοδότησης με δωρεάν αναγνώριση πλασματικών ετών. Οι ασφαλισμένοι δεν θα χρειαστεί να καταβάλουν ούτε ένα ευρώ για συγκεκριμένες κατηγορίες πλασματικών. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν η επιδοτούμενη από τον ΟΑΕΔ ανεργία, η επιδοτούμενη κύηση και λοχεία, η επιδοτούμενη ασθένεια κ.ά. Προσοχή, καθώς τα συγκεκριμένα έτη ασφάλισης μπορεί να οδηγήσουν σε θεμελίωση πλην όμως δεν χρησιμοποιούνται για προσαύξηση του ποσού της σύνταξης. Οι ασφαλισμένοι πρέπει να γνωρίζουν ακόμα πως για θεμελίωση πριν από την 31η Δεκεμβρίου 2010 υπάρχουν περιορισμοί με βάση τη νομοθεσία (π.χ. μέχρι 200 ημέρες επιδότηση ΟΑΕΔ την τελευταία 10ετία).

3. Διαδοχική ασφάλιση. Στις περιπτώσεις των ασφαλισμένων που έχουν χρόνο σε περισσότερα από δύο ταμεία ο υπολογισμός της σύνταξης θα γίνει με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης. Ο νόμος 3863/2010 διόρθωσε τις όποιες αδικίες και στρεβλώσεις υπήρχαν στον υπολογισμό των ποσών της διαδοχικής κι έτσι ελαχιστοποιήθηκαν οι απώλειες που βλέπαμε παλαιότερα. Κατά συνέπεια, συμφέρει ο υπολογισμός των χρόνων με τη διαδοχική και λιγότερο η προσπάθεια θεμελίωσης σε 2 φορείς για δεύτερη αυτοτελή σύνταξη. Για όσους έχουν χρόνο ασφάλισης σε περισσότερους του ενός φορείς χρειάζεται προσοχή. Είναι απαραίτητη η έκδοση πριν απ” την αίτηση συνταξιοδότησης βεβαιώσεων για το χρόνο ασφάλισης που έχουν σε άλλους φορείς. Με αυτόν τον τρόπο πιστοποιείται ο χρόνος που έχουν διανύσει σε άλλα Ταμεία πλην εκείνου που έχουν υποβάλει το αίτημα εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη έκδοση της προσωρινής σύνταξης και την ταχεία ολοκλήρωση της ανακεφαλαίωσης χρόνου. Η εν λόγω διαδικασία αφορά τόσο τους ιδιωτικούς όσο και τους δημοσίους υπαλλήλους. Το ΙΚΑ και ο ΟΑΕΕ χορηγούν τις εν λόγω βεβαιώσεις από τα τοπικά τμήματα μητρώου.

4. Συνέχιση της ασφάλισης. Στην περίπτωση που η ασφάλιση διακοπεί απότομα ο ασφαλισμένος μπορεί μόνος του να συνεχίσει να καλύπτει τις εισφορές του ώστε να φτάσει τον απαραίτητο χρόνο. Η επιλογή αυτή είναι πολύ σημαντική στη μειωμένη σύνταξη όταν και απαιτούνται 100 ημέρες ανά έτος τα τελευταία 5 χρόνια πριν από την υποβολή της αίτησης. Ετσι στο ΙΚΑ μπορεί να κάνει ο ασφαλισμένος προαιρετική ασφάλιση εφ” όσον έχει τουλάχιστον 3.000 ημέρες συνολικά.

5. Παραμονή στο Δημόσιο. Υπάρχουν περιπτώσεις που σίγουρα συμφέρει η παραμονή στην εργασία από μια πρόωρη έξοδο στη σύνταξη. Ετσι σε πρώτη φάση συμφέρει η παραμονή εφ” όσον ο ασφαλισμένος έχει μικρό χρόνο στο Δημόσιο και μεγάλο χρόνο διαδοχικής. Επίσης εφ” όσον δεν έχουν συμπληρωθεί 12 έτη και 6 μήνες που είναι απαραίτητοι για να χορηγηθεί εφάπαξ.

6. Ένα σημαντικό θέμα για τους δημοσίους υπαλλήλους που βρίσκονται στα όρια συνταξιοδότησης είναι το κατά πόσο συμφέρει η εξαγορά στο ΤΕΑΔΥ και το Μετοχικό Ταμείο. Σε αυτές τις περιπτώσεις και ειδικότερα σε όσους συνταξιοδοτούνται με το καθεστώς των γονέων ανηλίκων και των τριτέκνων, θα πρέπει να παρατηρήσουμε πως σίγουρα εφ” όσον απαιτείται εξαγορά λίγου χρόνου για θεμελίωση και χορήγηση των εν λόγω παροχών (ΤΕΑΔΥ, ΜΤΠΥ) είναι συμφέρουσα επιλογή. Οσα χρήματα και αν κληθεί να πληρώσει ο ασφαλισμένος (περίπου 60 ευρώ το μήνα για κάθε Ταμείο) αυτό σημαίνει ότι θα του δοθεί δικαίωμα σε καταβολή μιας παροχής από ένα σχετικά χαμηλό όριο ηλικίας. Επομένως κάποια στιγμή επέρχεται απόσβεση στα ποσά που δίνει. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται σε όσους έχουν διαδοχική ασφάλιση με ΟΑΕΕ, στον οποίο δεν υπάρχει διαδοχική ασφάλιση.

7. Τα κατώτατα όρια για τις μητέρες ανηλίκων. Οι μητέρες ανήλικων τέκνων που έχουν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις για να αποχωρήσουν με μειωμένη σύνταξη και είναι ήδη 50 ετών θα πρέπει να σκεφτούν κατά πόσον αξίζει να λάβουν τη σύνταξή τους άμεσα ή να αναμένουν μέχρι να συμπληρώσουν το όριο ηλικίας για την πλήρη σύνταξη. Οι αμειβόμενες με χαμηλές αποδοχές θα πρέπει να σταθμίσουν κατά πόσον συμφέρει η παραμονή για αυτές στην εργασία καθώς είναι πολύ πιθανό για αυτές να αμείβονται εφ” όσον συνταξιοδοτηθούν με μεγαλύτερη σύνταξη από το μηνιαίο μισθό τους. Αυτό καθώς στις περιπτώσεις συνταξιοδοτήσεων με χαμηλές αποδοχές τίθεται σε εφαρμογή ο θεσμός των κατωτάτων ορίων και η σύνταξη του ΙΚΑ ουσιαστικά χορηγείται χωρίς καμιά μείωση στα 50.

Ετσι τυχόν παραμονή μέχρι τα 55 ή το όριο της πλήρους δεν προσδίδει ουσιαστική προσαύξηση στη σύνταξη και συμφέρον σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να λαμβάνει η ασφαλισμένη τη σύνταξη από το όριο για τη μειωμένη ανάλογα με το έτος θεμελίωσης. Για παράδειγμα ασφαλισμένη με 6.100 ημέρες ασφάλισης θεμελίωσε το 2010 και είναι σήμερα 50 ετών και άνεργη. Με τη σύνταξή της να υπολογίζεται με το κατώτατο όριο του ΙΚΑ θα λάβει 518 ευρώ. Στην περίπτωση που αναμείνει και αιτηθεί τη συνταξιοδότηση στα 55, τότε το ποσό της σύνταξης θα είναι στα 560 ευρώ περίπου. Είναι επομένως σαφές ότι συμφέρει να υποβάλει το αίτημά της το δυνατόν γρηγορότερο. Σημειώνεται πως μόνο με τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης και την ύπαρξη ανήλικου τέκνου κλειδώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα οι μητέρες ανηλίκων.

Στη συνέχεια μπορούν να παραμείνουν στην εργασία τους και να αποχωρήσουν όποτε πιάσουν το όριο ηλικίας χωρίς να επηρεάζονται από τυχόν ανατροπές στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Στο ΙΚΑ για θεμελίωση αρκούν η συμπλήρωση 5.500 ημερών και ανηλικότητα ενώ για το Δημόσιο και τα Ταμεία των ΔΕΚΟ απαιτείται 25ετία. Σημείωση, για το Ταμείο Νομικών ο απαραίτητος χρόνος είναι τα 21,5 έτη. Και σε αυτή την περίπτωση για τη συμπλήρωση του χρόνου λαμβάνονται υπ” όψιν οι χρόνοι πραγματικής ασφάλισης που έχουν διανυθεί σε φορείς και οι πλασματικοί. Προσοχή χρειάζεται καθώς για τη θεμελίωση με τις διατάξεις ανήλικου τέκνου δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο πλασματικός χρόνος των παιδιών.

Πηγή