Η απόρρητη έκθεση για το ασφαλιστικό - Έκρηξη συνταξιοδοτήσεων επιβάρυνε το σύστημα - SOS για τη διάσωση Ταμείων και συντάξεων

Απέτυχε παταγωδώς το συμμάζεμα των ταμείων μέσω των ενοποιήσεων - έρχονται νέα μέτρα το φθινόπωρο

Ενοποιήσεις Ταμείων, αλλά και όρων και προϋποθέσεων συνταξιοδότησης. Κατάργηση όλων των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων. Καθιέρωση ενιαίων όρων ασφάλισης για όλους. Εκ βάθρων αλλαγές στο σύστημα είσπραξης εισφορών, με ορίζοντα το 2017, οπότε οι αντίστοιχοι μηχανισμοί των Ταμείων θα ενσωματωθούν στις εφορίες. Επανάκριση όλων των κοινωνικών πόρων που χρηματοδοτούν σήμερα για το ασφαλιστικό σύστημα. 
Αυτό θα είναι το περιεχόμενο της νέας ασφαλιστικής μεταρρύθμισης την οποία πρόκειται να φέρει η κυβέρνηση στη Βουλή για ψήφιση εντός του φθινοπώρου.

Το περίγραμμα των αλλαγών περιγράφει η αναλογιστική μελέτη του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Μελετών (ΚΕΠΕ) την οποία παρουσιάζει το "ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ"

Κεντρική φιλοσοφία του νέου υπό δημιουργία ασφαλιστικού είναι η διασφάλιση της οικονομικής αυτονομίας του, δηλαδή η κάλυψη των υποχρεώσεών του χωρίς την ανάγκη συνεισφοράς του κρατικού προϋπολογισμού.

Στα σενάρια που εξετάζονται είναι να καταργηθούν όλες οι συντάξεις κάτω των 62 ετών, γεγονός που θα αυξήσει τα όρια ηλικίας που ισχύσουν για συνταξιοδότηση σε δημόσιο, ΔΕΚΟ, αλλά και οι διατάξεις για μητέρες στο ΙΚΑ. Επιπλέον συζητείται νέα μείωση των συντάξεων λόγω πρόωρης εξόδου.

Η αναλογιστική μελέτη κατέδειξε σωρεία ευρημάτων που δείχνουν ότι το ασφαλιστικό συνεχίζει να νοσεί.

Ενδεικτικά:

• Συνταξιούχοι ετών 50 σε μια δημογραφικά γερασμένη και οικονομικά προβληματική χώρα
• Κατακερματισμός και διοικητική πολυδιάσπαση των Ταμείων αλλά και Βαβέλ παροχών.
• Επιφανειακές, πρόχειρες, αναποτελεσματικές και δημοσιονομικά επιβλαβείς ενοποιήσεις Ταμείων
• Ενοποιήσεις με διατήρηση διαφορετικών λογιστηρίων, μη συμβατών πληροφοριακών συστημάτων αλλά και με παροχή επιλογής παροχών με το παλιό ή το νέο σύστημα
• Πολυνομία και διαφορετικότητα και στις παροχές επιδόματα πολλών ταχυτήτων ακόμα και εντός του ίδιου Ταμείου
• Ληξιπρόθεσμες οφειλές στο ΙΚΑ που ξεπερνούν τις ετήσιες παροχές που κατέβαλε το Ταμείο (10,8 δισ. ευρώ)
• Η πλειονότητα των συνταξιούχων του ΙΚΑ φεύγει νωρίτερα κάνοντας χρήση των ειδικών διατάξεων, ενώ οι ένστολοι καθίστανται συνταξιούχοι στο 53ο έτος.

Τέλος στις πρόωρες συντάξεις, τι αλλάζει στο ασφαλιστικό.

«Η ύπαρξη συνταξιούχων γήρατος σε ηλικία κοντά ή μικρότερη των 50 ετών στερείται κάθε λογικής». Αυτό ήταν ένα μόνο από τα συμπεράσματα της μελέτης του ΚΕΠΕ για το ασφαλιστικό σύστημα της Ελλάδας, τα ευρήματα της οποίας προκαλούν σοκ. Γιατί καταλήγει ότι απέτυχαν παταγωδώς οι προσπάθειες συμμαζέματος των Ταμείων που έχουν γίνει έως τώρα και σημειώθηκε «έκρηξη» συνταξιοδοτήσεων.

Οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις σε μία χώρα γερασμένη, που αντιμετωπίζει και οικονομικά προβλήματα, δεν έχουν λογική σύμφωνα με τη μελέτη, που εντόπισε αυξημένο αριθμό συνταξιούχων κοντά στα 50 έτη, σε συγκεκριμένες ειδικότητες και Ταμεία, χωρίς να πρόκειται για εργαζομένους σε αντικειμενικά ανθυγιεινά επαγγέλματα.

Τα ευρήματα της μελέτης, την οποία παρουσιάζει στο σύνολό της το «Βήμα της Κυριακής» προδιαγράφουν τα νέα μέτρα που αναμένεται να φέρει προς ψήφιση η κυβέρνηση το ερχόμενο φθινόπωρο. Η νέα ασφαλιστική ρύθμιση προβλέπει: 

• Ενοποιήσεις Ταμείων αλλά και όρων και προϋποθέσεων συνταξιοδότησης
• Κατάργηση όλων των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων
• Καθιέρωση ενιαίων όρων ασφάλισης για όλους
• Εκ βάθρων αλλαγές στο σύστημα είσπραξης των εισφορών, με ορίζοντα το 2017, οπότε οι αντίστοιχοι μηχανισμοί των Ταμείων θα ενσωματωθούν στις εφορίες
• Επανάκριση όλων των κοινωνικών πόρων που χρηματοδοτούν σήμερα το ασφαλιστικό σύστημα

Αναλύοντας το κορυφαίο θέμα των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, οι συντάκτες της έκθεσης σημειώνουν ότι ένα ασφαλιστικό σύστημα με χαλαρούς κανόνες συνταξιοδότησης και σχετικά υψηλά ποσοστά αναπλήρωσης δεν είναι βιώσιμο.

Διαπιστώνουν ότι οι προϋποθέσεις αυτές διαφέρουν σημαντικά τόσο μεταξύ των Ταμείων όσο και μέσα στο ίδιο ασφαλιστικό ταμείο. Το 2010 η μέση ηλικία συνταξιοδότησης ήταν 62,34 έτη (62,39 για τους άνδρες και 63,31 για τις γυναίκες). Το γενικό όριο συνταξιοδότησης ήταν τότε τα 65 χρόνια για τους άνδρες και το 60ο για τις γυναίκες.

Το διάστημα 2010-2013 αυξήθηκε σημαντικά ο αριθμός των νέων συνταξιούχων (όσων αποχώρησαν εντός συγκεκριμένων ετών), γεγονός που οφείλεται σε κάποιο βαθμό στην ύφεση της οικονομίας που ωθεί σε μείωση της απασχόλησης. Εντυπωσιακή ήταν η αύξηση του αριθμού των νέων συνταξιοδοτήσεων του Δημοσίου από το 2010 στο 2011, κυρίως λόγω της προσυνταξιοδοτικής διαθεσιμότητας που εφαρμόστηκε τον Νοέμβριο του 2011 και η οποία εξώθησε σε σύνταξη όσους είχαν τουλάχιστον 33 έτη συντάξιμης εργασίας και ηλικία 53 ετών. Επίσης το 2011 καταγράφεται σημαντική αύξηση των νέων συνταξιοδοτήσεων του ΙΚΑ που, αν και για τους άνδρες διορθώνεται, για τις γυναίκες παραμένει και το 2012.

Αντίστοιχα το 2012 παρατηρείται αθρόα έξοδος στον ΟΓΑ τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες. Τέλος, το 2013 καταγράφεται εντυπωσιακή αύξηση των νέων συνταξιούχων του ΟΑΕΕ, ειδικά των ανδρών, που σχεδόν διπλασιάστηκαν.

Φαίνεται λοιπόν ότι ο αριθμός των νέων συνταξιούχων αυξήθηκε σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία, με μικρές χρονικές διαφοροποιήσεις, ενώ το 2013 ο συνολικός αριθμός των νέων συνταξιούχων καταγράφει οριακή μείωση.

Είναι εντυπωσιακό ότι ο αριθμός των νέων συνταξιούχων γυναικών σχεδόν διπλασιάστηκε μεταξύ 2009 και 2012 και από 57.000 εκτοξεύτηκε στις 98.000. Για τους άνδρες οι αντίστοιχες νέες συντάξεις ήταν 95.000 το 2009 και 142.000 το 2011, αύξηση κοντά στο 50%.

Πηγή Πηγή